Ανατομία
Το γόνατο είναι μία από τις μεγαλύτερες αρθρώσεις στο σώμα και επίσης η πιο πολύπλοκη. Δέχεται το βάρος του σώματος μας και βοηθάει στη στήριξη σε όρθια θέση και στη βάδιση ενώ ταυτόχρονα αντέχει στα ισχυρά φορτία και στις στροφές όπως όταν τρέχουμε ή κάνουμε αθλητικές δραστηριότητες. Απαρτίζεται από το μηριαίο οστό, την κνήμη, την περόνη και την επιγονατίδα. Αυτά τα οστά καλύπτονται από ένα προστατευτικό στρώμα ώστε να μειώνεται η τριβή και να προάγεται η θρέψη της άρθρωσης. Το γόνατο περιέχει και κάποια μαλακά μόρια όπως συνδέσμους, τένοντες και μηνίσκους με ρόλο σταθεροποιητικό στις κινήσεις
01
Αρθρίτιδα
Υπάρχουν πολλές μορφές αρθρίτιδας αλλά οι πιο συχνές είναι η οστεοαρθρίτιδα, η ρευματοειδής αρθρίτιδα και η σηπτική.
02
Τι είναι η οστεοαρθρίτιδα του γόνατος;
Όταν το γόνατο πάσχει από οστεοαρθρίτιδα οι αρθρικές επιφάνειες υφίστανται βλάβη και ο αρθρικός χόδρος γίνεται ανώμαλος, λεπτός και καταστρέφεται. Το οστό στα άκρα της άρθρωσης αναπτύσεται προς τα έξω σχηματίζοντας οστικές άκανθες που ονομάζονται οστεόφυτα. Ο αρθρικός υμένας γίνεται οιδηματώδης και παράγει περισσότερο αρθρικό υγρό προκαλώτας το οίδημα του γόνατος.
03
Αίτια - προδιαθεσικοί παράγοτες
Η οστεοαρθρίτιδα συνήθως ξεκινάει ηλικιακά στο τέλος της 4ης δεκαετίας εξαιτίας της σταδιακής φθοράς. Η πιθανότητα επίσης αυξάνει σε περίπτωση που υπάρχει συγγενής πρώτου βαθμού. Άλλοι παράγοντες όπως η παχυσαρκία, κακώσεις, απαιτητική σωματικά εργασία και γενετικοί μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο για οστεοαρθρίτιδα αργότερα.
04
Συμπτώματα - Διάγνωση
Πόνος κυρίως κατά τη διάρκεια των κινήσεων ή στο τέλος της ημέρας που μπορεί να συνδυάζεται με δυσκαμψία. Επίσης κατά τις κινήσεις μπορεί να ακούγεται κριγμός ενώ κατά τη βάδιση να υπάρχει αίσθημα αστάθειας επειδή οι μύες γίνονται αδύναμοι ή οι δομές του γόνατος λιγότερο σταθερές. Αυτό που συχνά προσέχει ο ασθενής είναι το οίδημα και το γεγονός ότι τα γόνατα του γίνονται πιο καμπύλα ή κυρτά. Η απλή ακτινογραφία είναι η πιο συχνά χρησιμοποιούμεη μέθοδος για να επιβεβαιώσει το πρόβλημα μαζί με το ιστορικό και τη φυσική εξέταση.
05
Θεραπεία
Η οστεοαρθρίτιδα είναι μία χρόνια πάθηση. Δεν υπάρχει ίαση αλλά διάφορες θεραπείες είναι διαθέσιμες για την αντιμετώπιση τω συμπτωμάτων.
- Απώλεια βάρους: Μελέτες έχουν δείξει ότι η παχυσαρκία όχι μόνο αυξάνει τον κίνδυνο να αναπτυχθεί οστεοαρθρίτιδα αλλά είναι και πιο πιθανόν να προκαλέσει επιδείνωση με το χρόνο.
- Aεροβικές ασκήσεις: Eίναι ευεργετικές για τη υγεία και μπορεί να μειώσουν τον πόνο διεγείροντας τη έκριση ορμονών που ανακουφίζουν τον πόνο. Επίσης ασκήσεις ενδυνάμωσης μπορεί να αυξήσουν την ισχύ και τον τόνο των αδύναμων μυών που ελέχγουν την πάσχουσα άρθρωση.
- Παυσίπονα (αναλγητικά) και μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη (ΜΣΑΦ). Συμβουλευτείτε τον ιατρό σας πριν ξεκινήσετε.
- Ενδοαρθρικές ενέσεις (στεροειδή, υαλουρονικό): Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι οι ενέσεις με στεροειδή δε μπορούν να χορηγούνται τακτικά ή επ’ αόριστον. Εάν χρειάζεστε επαναλαμβανόμενες ενέσεις με στεροειδή στο αρθριτικό σας γόνατο τότε μάλλον θα πρέπει να σκέφτεστε τη χειρουργική αντιμετώπιση.
- Βιολογικές θεραπείες με prp ή βλαστοκύτταρα.
06
Χειρουργική αντιμετώπιση-Ολική Αρθροπλαστική
Η χειρουργική αντιμετώπιση για την οστεοαρθρίτιδα χρειάζεται μόνο όταν οι άλλες θεραπείες δεν είναι πια αποτελεσματικές ή όταν η άρθρωση που πάσχει έχει σοβαρή βλάβη. Οι διαθέσιμες μέθοδοι περιλαμβάνουν τη μονοδιαμερισματική αρθροπλαστική, τη διορθωτική οστεοτομία και τη ολική αρθροπλαστική γόνατος. Η εκλογή εξαρτάται από το εύρος και τη βαρύτητα της βλάβης καθώς την ηλικία του ασθενούς. Έχοντας εκπαιδευτεί στο Ην. Βασίλειο σε αυτές τις χειρουργικές τεχνικές χρησιμοποιούμε τις πιο πρόσφατες και πιστοποιημένες χειρουργικές μεθόδους όπως και τα μετεχγειρητικά προτόκολλα αποκατάστασης. Επιπλέον με τη χρήση της Ολικής Αρθροπλαστικής γόνατος με Υπολογιστή Πλοηγό και σε συνδυασμό με την επιλογή των πιο αξιόπιστων, με πολλές βιβλιογραφικές μελέτες, υλικών σκοπεύουμε στο καλύτερο μετεγχειρητικό αποτέλεσμα.
01
Πόνος γόνατος μετά από κάκωση
Κάταγμα: Τα οστά που απαρτίζουν το γόνατο μπορεί να υποστούν κάταγμα μετά απο μία κάκωση. Ο τύπος και το σημείο του κατάγματος όπως και παράγοντες που έχουν σχέση με τον ασθενή θα καθορίσουν αν η θεραπεία θα είναι συντηρητική ή χειρουργική.
Διάστρεμμα – Θλάση: Συμβαίνει σε υπερδιάταση ή στροφική κάκωση. Μπορεί να συνοδευτεί από πόνο, ευαισθησία, οίδημα ή εκχύμωση και αδυναμία φόρτισης ή χρησιμοποίησης του σκέλους. Μετά από δύο εβδομάδες στα περισσότερα διαστρέμματα και θλάσεις τα συμπτώματα βελτιώνοται. Θα πρέπει να αποφεύγεται η έντονη άσκηση, όπως το τρέξιμο για 8 εβδομάδες, καθώς υπάρχει ο κίνδυνος για μεγαλύτερη βλάβη. Για τις πρώτες μέρες συνιστάται ξεκούραση, πάγος, ανύψωση του σκέλους και παυσίπονα ώστε να μειωθεί το οίδημα. Εάν δεν υπάρχει βελτίωση στα συμπώματα ή υπάρχει πυρετός θα πρέπει να συμβουλευτείτε από τον ιατρό σας.
Τενοντίτις γόνατος: Συνήθως προκαλείται από παρατεταμένο τρέξιμο ή άλματα. Άλλα αίτια, λιγότερο συχνά, είναι οι σφιχτοί μύες, μυϊκή ανισορροπία και χρόνιες παθήσεις που αδυνατίζουν τους μύες. Ο πόνος συνήθως εντοπίζεται μεταξύ της επιγονατίδος και της κνήμης και επιδεινώνεται με τη φυσική δραστηριότητα. Αρχικώς, η χρήση πάγου και ο περιορισμός τω δραστηριοτήτων μπορούν να βελτιώσουν τα συμπτώματα. Αν ο πόνος συνεχίζει ή χειροτερεύει ή περιορίζει τις καθημερινές δραστηριότητες ή εμφανίζεται οίδημα και ερυθρότητα θα πρέπει να συμβουλευτείτε από τον ιατρό σας.
Κάκωση αρθρικού χόνδρου: Είναι σχετικά συνηθισμένη κάκωση. Ο χόνδρος είναι εύκαμπτος ιστός που καλύπτει τις αρθρικές επιφάνειες, απορροφώντας την ενέργεια και επιτρέποντας τα οστά να ολισθαίνουν μεταξύ τους. Μπορεί να υποστεί βλάβη ως επακόλουθο μιας αιφνίδιας κάκωσης. Τα συμπτώματα είναι πόνος, οίδημα, δυσκαμψία, τρίξιμο, μπλοκάρισμα ή αίσθημα αστάθειας. Οι μικρότερες κακώσεις μπορεί να βελτιωθούν μέσα σε λίγες εβδομάδες, αλλά πιο σοβαρές μπορεί να χρειάζονται χειρουργική αντιμετώπιση. Εάν τα συμπτώματα δε υποχωρούν σε μερικές μέρες θα πρέπει να συμβουλευτείτε από τον ιατρό σας.
Ρήξη συνδέσμου: Η ρήξη ενός συνδέσμου συνήθως είναι αποτέλεσμα αθλητικής κάκωσης. Αν υπάρχει κάκωση του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου, μπορεί να υπάρχει η αίσθηση ήχου μέσα στο γόνατο (κλικ) και αίσθημα αστάθειας. Επίσης μπορεί να υπάρχει πόνος, μειωμένο εύρος κίνησης και ευαισθησία. Η αντιμετώπιση εξαρτάται από τις ανάγκες του ασθενούς, τη ηλικία, το επίπεδο τω δραστηριοτήτων και το βαθμό της κάκωσης.
Ρήξη τένοντα: Ο επιγονατιδικός και ο τένοντας του τετρακεφάλου μπορεί να υποστούν διάταση ή και ρήξη. Η ρήξη είνια πιο συχνή σε άτομα μέσης ηλικίας που ασχολούνται με αθλητισμό και μπορεί να είναι πλήρης ή μερική. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν εντύπωμα δέρματος γύρω από την επιγονατίδα, εκχύμωση, ευαισθησία, μετατόπιση της επιγονατίδος, αδυναμία έκτασης ή αίσθηση αστάθειας. Πριν τον προγραμματισμό της αντιμετώπισης πολλά θα πρεπει να ληφθούν υπόψιν όπως ο τύπος και το μέγεθος της βλάβης, το επίπεδο δραστηριότητας και η ηλικία.
Εξάρθρημα επιγονατίδος: Συμβαίνει όταν το οστό που βρίσκεται μπροστά από το γόνατο (επιγονατίδα) βγαίνει από τη θέση του, συνήθως στα πλάγια. Όταν η επιγονατίδα εξαρθρώνεται εμφανίζεται εκτός θέσης αλλά σε πολλές περιπτώσεις επανέρχεται. Τα συμπτώμωτα μπορεί να είναι ήχος μέσα στη άρθρωση, δυνατός πόνος, αδυναμία έκτασης του γόνατος, οίδημα και αδυναμία βάδισης. Ακόμα και στην περίπτωση που επανέλθει στη θέση της θα πρέπει να απευθυνθείτε στο ιατρό σας για να γίνει έλεγχος για συνοδές κακώσεις. Η χειρουργική αντιμετώπιση συνήθως χρειάζεται όταν συνυπάρχει κάταγμα ή κάκωση συνδέσμου. Μπορεί επίσης να χρειαστεί στην περίπτωση που υπάρχει παρόμοιο επεισόδιο στο παρελθόν.
Ρήξη μηνίσκου: Οι οξείες ρήξεις μηνίσκου συμβαίνουν κατά τα αθλήματα. Η κάκωση μπορεί να είναι στροφική ή ακόμα και μετά από έγερση από το κάθισμα όταν ο μηνίσκος είναι αδύναμος σε μεγαλύτερης ηλικίας ασθενείς. Τα πιο συνήθη συμπτώματα είναι πόνος, δυσκαμψία, οίδημα, μπλοκάρισμα, αστάθεια ή μείωση του εύρους κίνησης. Σε μεγαλύτερης ηλικίας ασθενείς όταν τα συμπτώματα βελτιώνονται και το γόνατο είναι σταθερό μπορεί η συντηρητική θεραπεία να είναι αρκετή. Σε μικρότερης ηλικίας η αρθροσκόπιση θα είναι αναγκαία.
Αρθροσκόπιση
Είναι μία από τις πιο συνήθεις χειρουργικές επεμβάσεις. Μέσω μιας μικρής οπής (πόρτα) μία μικροσκοπική κάμερα εισάγεται μέσα στο γόνατο παρέχοντας καθαρό οπτικό πεδίο. Μέσω μίας δεύτερης, εισάγονται μικροσκοπικά εργαλεία για να αφαιρεθεί ή να επιδιορθωθεί η βλάβη.
Μερική μηνισκεκτομή.
Με αυτή την επέμβαση το τμήμα του μηνίσκου που υπέστει βλάβη αφαιρείται.
Συρραφή μηνίσκου.
Κάποιες μηνισκικές ρήξεις μπορού να επιδιορθωθούν με συρραφή (ράμματα) των κομμένων τμημάτων. Κατόπιν επαρκούς εκπαίδευσης και πιστοποίησης διαθέτουμε μεγάλη εμπειρία στην αρθροσκόπιση γόνατος και στην τεχνική συρραφής μηνίσκου.
02
Πόνος γόνατος χωρίς κάκωση
Ορογονοθυλακίτιδα γόνατος: Συμβαίνει όταν οι σάκκοι (θύλακοι) που προστατεύουν το γόνατο και είναι γεμάτοι με υγρό φλεγμαίνουν. Το γόνατο μπορεί να γίνει επώδυνο, ευαίσθητο ή ζεστό και οιδηματώδες. Για τις δύο πρώτες εβδομάδες η τοποθέτηση πάγου, η ξεκούραση και η ανύψωση του άκρου μπορεί να βελτιώσουν τα συμπτώματα και να μειώσουν το οίδημα. Σε περίπτωση που τα συμπτώμτα επιδεινώνονται, υπάρχει άνοδος της θερμοκρασίας, ρίγος, αδυναμία κίνησης της άρθρωσης ή οξύ πόνος θα πρέπει να συμβουλευτείτε ιατρό. Μία από τις παρεμβάσεις που μπορεί να γίνει είναι η παρακέντηση ± έγχυση κορτιζόνης. Σε περίπτωση μόλυνσης ο ιατρός σας θα σας συνταγογραφίσει κάποια αντιβίωση. Εάν υπάρχει χρόνια ή υποτροπιάζουσα θυλακίτιδα που δε βελτιώνεται με άλλες θεραπείες ο ιατρός σας μπορεί να αφαιρέσει το θύλακο χειρουργικώς.
Σύνδρομο λαγονοκνημιαίας ταινίας: Συμβαίνει όταν η ταινία ιστού που εκτείνεται από το εξωτερικό τμήμα του ισχίου στο εξωτερικό τμήμα του γόνατος γίνεται τόσο σφιχτή που τρίβεται στο εξωτερικό μέρος του μηριαίου. Οι δρομείς μεγάλων αποστάσεων συνήθως είναι επιρρεπείς σε αυτό το σύνδρομο. Τα συμπτώματα μπορεί να περιαμβάνουν πόνο στο έξω μερος του γόνατος. Για τη θεραπεία μπορεί να χρειαστεί μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη, ασκήσεις, φυσιοθεραπείες ή και τοπικές εγχύσεις.
“Oι πληροφορίες που παρέχονται βασίζονται σε βιβιογραφικά δεδομένα και οι θεραπείες είναι ενδεικτικές. Ο ασθενής δε θα πρέπει να βασίζεται αποκειστικά σε αυτές καθώς δεν υποκαθιστούν την ιατρική συμβουλή και κάθε περίπτωση ασθενούς είναι διαφορετική”